Socijalni dijalog na nacionalnom nivou predstavlja osnovni preduslov za potpuno uključenje socijalnih partnera za donošenje ključnih odluka koje utiču na razvoj društveno ekonomskog ambijenta u zemlji. Značaj socijalnog dijaloga I tripartizma je definisan u konvencijama MOR-a,koje je i naša zemlja ratifikovala, samim tim dužna daih poštuje i sprovodi.
Ako pogledamo i malo analiziramo trenutno stanje u oblasti socijalnog dijaloga kod nas na nacionalnom nivou skoro da ne postoji. Ako uzmemo i pogledamo još važeće, potpisane kolektivne ugovore na svim nivoima imamo sledeću situaciju. Pre dve godine tačnije 2015. Potpisano je preko trideset kolektivnih ugovora iz sledećih delatnosti: zdravstvenih ustanova, putne privrede, kulture, socijalne zaštite, osnovnih i srednjih škola, policijskih službenika, državnih organa, javnih preduzeća i komunalnih delatnosti, ustanova studentskog standard, javna preduzeća u komunalnoj i stambenoj delatnosti grada Beograda, estradnih i muzičkih umetnika i mnogi drugi koji su pobrojani u prilogu social ekonomskog saveta na nacionalnom nivo.
Presek stanja sa rokovima važnosti kolektivnih ugovora
Posebni kolektivni ugovori u čijem zaključivanju je učestvovala Vlada RS (Izvor: Sektor za rad Ministarstva za rad, zapošljavanje, boračka i socijalna pitanja)
- Poseban kolektivni ugovor za zdravstvene ustanove čiji je osnivač Republika Srbija, autonomna pokrajna i jedinica lokalne samouprave „Službeni glasnik RS“, broj 1 od 6. januara 2015. godine, važi za period od 14.01.2015 – 14.01.2018. godine; broj iz registra kolektivnih ugovora 34;
- Poseban kolektivni ugovor za delatnost putne privrede Republike Srbije zaključen“Službeni glasnik RS“, broj 3 od 14. januara 2015. godine, važi za period od 22.01.2015 – 22.01.2018.godine; broj iz registra kolektivnih ugovora 35;
- Poseban kolektivni ugovor za ustanove kulture čiji je osnivač Republika Srbija, autonomna pokrajna i jedinica lokalne samouprave“Službeni glasnik RS“, broj 10 od 29. januara 2015, važi za period od 30.01.2015 – 30.01.2018. godine; broj iz registra kolektivnih ugovora 37;
- Poseban kolektivni ugovor za socijalnu zaštitu u Republici Srbiji“Službeni glasnik RS“, broj 11 od 30. januara 2015.godine, važi za period od 31.01.2015 – 31.01.2018. godine broj iz registra kolektivnih ugovora 38;
- Poseban kolektivni ugovor za zaposlene u osnovnim i srednjim školama i domovima učenika“Službeni glasnik RS“, broj 21 od 25. februara 2015. godine, važi u periodu od 5.03.2015 – .03.2018. godine; broj iz registra kolektivnih ugovora 40;
- Poseban kolektivni ugovor za policijske službenike„Službeni glasnik RS“, broj 22 od 27. februara 2015. godine i važi u periodu od 7. 03.2015 – 7.03.2018. godine; broj iz registra kolektivnih ugovora 42;
- Poseban kolektivni ugovor za državne organe „Službeni glasnik RS“, broj 25/15 od 13. marta 2015. godine, broj iz registra kolektivnih ugovora 43;
- Poseban kolektivni ugovor za javna preduzeća u komunalnoj delatnosti na teritoriji RS „Službeni glasnik RS“, broj 27/2015 od 18. marta 2015. godine i važi u periodu od 26.03.2015 – 26.03.2018. godine, broj iz registra kolektivnih ugovora 44;
- Poseban kolektivni ugovor o dopunama Posebnog kolektivnog ugovora za državne organ „Službeni glasnik RS“, broj 50/2015 od 9. juna 2015. godine, broj iz registra kolektivnih ugovora 46;
- Aneks posebnog kolektivnog ugovora za policijske službenike „Službeni glasnik RS“, broj 70/2015 od 12. avgusta 2015. godine broj iz registra kolektivnih ugovora 50;
- Poseban kolektivni ugovor za zaposlene u ustanovama studentskog standarda, „Službeni glasnik RS“, broj 100/15 od 04. decembra 2015. godine i važi u periodu od 12.12.2015. – 12.12.2018. godine, broj iz registra kolektivnih ugovora 53;
Posebni kolektivni ugovori u čijem zaključivanju nije učestvovala Vlada RS (Izvor: Sektor za rad Ministarstva za rad, zapošljavanje, boračka i socijalna pitanja)
- Poseban kolektivni ugovor za javna preduzeća u komunalnoj i stambenoj delatnosti grada Beograda „Službeni glasnik RS“, broj 11 od 30. Januara godine i važi u periodu od 07.02.2015 – 07.02.2018. godine; broj iz registra kolektivnih ugovora 36;
- Poseban kolektivni ugovor za radno angažovanje estradno-muzičkih umetnika i izvođača u ugostiteljstvu“Službeni glasnik RS“, broj 23 od 2. marta 2015. godine i važi u periodu od 10.03.2015 – 10.03.2018.godine; broj iz registra kolektivnih ugovora 41;
- Poseban kolektivni ugovor za predškolske ustanove čiji je osnivač Grad Beograd „Službeni glasnik RS“, broj 47/15 od 29. maja 2015. godine i važi u periodu od 06.06.2015 – 06.06.2018. godine; broj iz registra kolektivnih ugovora 45;
- PKU komunalci Pančevo „Službeni glasnik RS“, Poseban kolektivni ugovor za javna i javno komunalna preduzeća grada Pančeva“Službeni glasnik RS“, broj 59 od 2. jula 2015. godine i važi u periodu od 03.07.2015 – 03.07.2018.godine; broj iz registra kolektivnih ugovora 47;
- PKU za javna komunalna preduzeća čiji je osnivač grad Čačak „Službeni glasnik RS“, broj 62/15 od 8. septembar 2015., broj iz registra kolektivnih ugovora 48;
- Poseban kolektivni ugovor za javna preduzeća u komunalnoj delatnosti grada Požarevca „Službeni glasnik RS“, broj 69/15 od 7. avgusta 2015., broj iz registra kolektivnih ugovora 49;
- Poseban kolektivni ugovor za javna i javno komunalna preduzeća Grada Subotice „Službeni glasnik RS“, broj 83/15 od 03. oktobar 2015., broj iz registra kolektivnih ugovora 51;
- Poseban kolektivni ugovor za hemiju i nemetale Srbije „Službeni glasnik RS“, broj 88/15 od 23. oktobar 2015., broj iz registra kolektivnih ugovora 52; – OTKAZAN „Službeni glasnik RS“, broj 101/15 od 8. Decembar godine.
Kolektivni ugovori kod poslodavca (Izvor: Sektor za rad Ministarstva za rad, zapošljavanje, boračka i socijalna pitanja)
- Poseban kolektivni ugovor za Elektroprivredu Srbije „Službeni glasnik RS“, broj 15 od 6. februara 2015. godine i važi u periodu od 07.02.2015 – 07.02.2018. godine;
- Kolektivni ugovor za Javno preduzeće „Pošta Srbije““Službeni glasnik RS“, broj 14 od 4. februara 2015. godine i važi u periodu od 05.02.2015 – 05.02.2018. godine;
- Kolektivni ugovor za Javno preduzeće „Srbijagas“, potpisan 3.02.2015. godine i važi do 3.02.2018. godine;
- Kolektivni ugovor za Javno preduzeće „Transnafta“, potpisan 3.02.2015. godine i važi do 02.02.2018. godine;
- Kolektivni ugovor za Javno preduzeće „Elektromreža Srbije“ 02.02.2015
- Kolektivni ugovor za „Aerodrom Nikola Tesla ad“ 12.02.2015
- Kolektivni ugovor za „Železnica Srbije“ potpisan 24.03.2015. godine
- Kolektivni ugovor „Službeni glasnik“ potpisan 24.03.2015. godine
- Kolektivni ugovor Javno preduzeće „Zavod za udžbenike“ potpisan 16.07.2015. godine;
Trenutno stanje kolektivnog pregovaranja na nivou grana (privatni sektor) gde su učesnici Savez samostalnih sindikata Srbije, Ujedinjeni granski sindikati „Nezavisnost“ i Unija poslodavaca Srbije:
- Poseban kolektivni ugovor za delatnost poljoprivrede, prehrambene, duvanske industrije i vodoprivrede Srbije („Službeni glasnik RS“, br. 76, od 09.09.2016.)
- Poseban kolektivni ugovor za hemiju i nemetale Srbije („Službeni glasnik RS“, br. 77, od 14.09.2016.)
- Poseban kolektivni ugovor za građevinarstvo i industriju građevinskog materijala Srbije („Službeni glasnik RS“, br. 77, od 14.09.2016.)
Svi nabrojani kolektivni ugovori imaju rok važnosti zaključno sa 2018. godinom. Da bi se ispregovarali i potpisali novi kolektivni ugovori potrebno je ispoštovati određene procedure koje zahtevaju određene vremenske rokove potrebne za otpočinjanje pregovora, vođenje i zaključenje istih da bi se doneo i potpisao novi kolektivni ugovor. Sobzirom da su potpisnici postojećih kolektivnih ugovora nosioci funkcija izvršne vlasti, predstavnici poslodavaca i takozvani reprezentativni sindikati, neophodno je da baš oni potpisnici trenutno najodgovorniji odmah započnu pregovore po procedure koja podrazumeva uključenje u pregovore sve zainteresovane strane koje predstavljaju uposlene u delatnostima o kojima je reč. U suprotnom čeka nas sumorna 2018. godina, dalje urušavanje radničkih prava I gubljenje kolektivnih ugovora na nivou delatnosti, na isti način kao što smo izgubili najvažniji akt iz radnog prava ,a to je Opšti kolektivni ugovor. Prava radnika svodiće se na volju pojedinca a to se zove robovlasništvo. Rukovodstvo Ujedinjenih sindikata Srbije i pored teških problema koji su nam nametnuti preko profesionalnih mobera, raznih profitera, zadnjeg ološa i ljudskog taloga koji je uspeo da se infiltrira u naše redove potpomognut od nekih neodgovornih državnih činovnika je uz ogromne napore uspelo da se oslobodi istih,prevaziđe probleme, sačuva i konsoliduje organizaciju. U novu godinu ulazimo čisti, još jači sa puno energije spremni da zajedno sa članstvom I svim sindikatima ozbiljnih I dobrih namera branimo dostojanstvo radništva koje je ozbiljno ugroženo.
Svim članovima I članicama Ujedinjenih sindikata Srbije srećni praznici I uspešna Nova godina.
Beograd, 24. 12. 2017.g.
Azir-Aki Hadžifejzović, predsednik